Małą architekturą miejską możemy nazwać wygląd, aranżację oraz funkcjonalność przestrzeni publicznej. W przypadku wykorzystania obiektów w mieście należy uwzględnić obowiązujące procedury prawa budowlanego. Ich wznoszenie wymaga dokonania zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej.
Obiekty małej architektury
Ustawa o prawie budowlanym definiuje obiekty małej architektury miejskiej jako niewielkie obiekty budowlane, w skład których wchodzą:
-
obiekty kultu religijnego, takie jak przydrożne figury, krzyże czy kapliczki,
-
posągi i fontanny,
-
obiekty, które służą do rekreacji bądź utrzymania porządku, t.j.: stojaki rowerowe, ławki parkowe, kosze metalowe, stoły do gry.
Stawianie obiektów małej architektury nie wymaga pozwolenia na budowę. Podobnie, jeśli chcemy postawić ławkę czy betonowy stół do piłkarzyków na terenie prywatnej posesji, nie jesteśmy zobowiązani do zgłaszania tego faktu. Jednak w przypadku, kiedy obiekt ma być usytuowany w przestrzeni publicznej, a więc w miejscu przeznaczonym dla wszystkich, ten plan należy zgłosić właściwemu organowi.
Czym jest prawo budowlane?
Prawo budowlane to ustawa określająca czynności z dziedziny projektowania, budowania, rozbiórki oraz nadzoru budynków. Według tego prawa obiekty małej architektury, posiadające funkcje ozdobne, użytkowe czy rekreacyjne są definiowane jako niewielkie obiekty budowlane. Dzięki tej ustawie zarządzający parkami i przestrzenią publiczną mają pozwolenie na postawienie ławki czy śmietnika wtedy i tam, gdzie pojawia się taka potrzeba, bez zbędnych formalności. Wystarczy tylko zgłosić ten zamiar do urzędu. Co powinno zawierać takie zgłoszenie?
-
rodzaj, zakres i sposób wykonania budowy obiektu małej architektury,
-
termin rozpoczęcia prac,
-
oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością,
-
projekt zagospodarowania terenu; ewentualne szkice czy rysunki.
Według tej samej ustawy elementami małej architektury nie są już altany, baseny czy oczka wodne – te obiekty wymagają pozwolenia na budowę. Wyjątek stanowią altany przekraczające 10m2, jeśli nie mamy zamiaru stawiać więcej takich obiektów lub działka ma przynajmniej 500m2. Oczka wodne i baseny również nie wymagają pozwolenia na budowę. Jednak wszystkie te obiekty wymagają zgłoszenia ich w urzędzie.
Kryterium, określającym co będzie należało do małej architektury, jest jego wielkość oraz funkcjonalność. Wszystkie obiekty, spełniające funkcje publiczne oraz rekreacyjne będą należały do tej kategorii. Elementy architektury, takie jak fontanny, ławki służące do codziennej rekreacji czy stojaki rowerowe, pełniące publiczną funkcję użytkową – wszystko to możemy zaliczyć do obiektów niewymagających pozwolenia na budowę.
Dlaczego architektura miejska musi być zgodna z prawem budowlanym?
Mała architektura miejska jest projektem urbanistycznym, które może wpływać na ekonomię, środowisko oraz społeczno-kulturalne wyniki danej przestrzeni, dlatego też tak ważna jest jego zgodność z prawem budowlanym.
Projektowanie może mieć wpływ na sukces gospodarczy, jeśli jego efekty przyciągną ludzi do zamieszkania w rejonie, w którym jest dostęp do obiektów, takich jak zadbane parki czy funkcjonalne i bezpieczne tereny rekreacyjne.
Projekt urbanistyczny warunkuje skalę, atmosferę, a także przestrzeń miejsca oraz naturalne i zabudowane formy, które które otaczają poszczególne budynki czy infrastruktura. W takim przypadku wszystko to wpływa na równowagę pomiędzy naturalnymi ekosystemami a środowiskami zabudowanymi w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Projekt małej architektury – o czym jeszcze należy pamiętać?
Miejsca, w których ludzie mieszkają, poruszają się w jego obrębie, jest związane z tym, jak została zaprojektowana mała architektura tej przestrzeni. Projekt urbanistyczny może decydować nie tylko o bezpieczeństwie mieszkańców, ale również o rodzących się interakcjach, które wpływają na zdrowie i komfort. Projekt ewoluuje w czasie – jego skutki są widoczne dopiero po jakimś okresie od wdrożenia go w życie. Harmonijne współgranie ze sobą budynków z naturalnym ekosystemem nadaje miejscu unikalnych cech.